Podgorica je dobila spomenik slovenačkom pjesniku Francu Prešernu, ali i Prešernov park čime je zaključena ideja koja je inicirana u Ljubljani 2014. godine kada sam u saradnji sa opštinom Ljubljana postavio spomenik Petru II Petroviću Njegošu, saopštio je Vojislav Kovač, počasni konzul Crne Gore u Sloveniji, koji je i donator ovog spomen-obilježja. Spomenik slovenačkom pjesniku juče su u Moskovskoj ulici otkrili Slavoljub Stijepović, gradonačelnik Podgorice i njegov slovenački kolega Zoran Janković, a svečanosti je prisustvovao i Milo Đukanović, predsjednik države.
–Spomenike ličnostima koje predstavljaju dva svojevrsna simbola nacionalnog dostojanstva države Crne Gore i Slovenije poklanjani su sa željom da svjedoče o kulturnim i drugim vrijednostima dva naroda, o dobroj međudržavnoj saradnji, o gostoprimstvu i otvorenosti naših glavnih gradova. Vjerujem da će Podgoričani prihvatiti Prešernov spomenik sa istim poštovanjem kao što je u Ljubljani prihvaćen Njegoš i da će njihovi ponosni likovi i plemenite misli biti zalog budućim generacijama za očuvanje nacionalnih i kulturnih vrijednosti crnogorskog i slovenačkog društva – naveo je Kovač.
Spomenik na simboličkom nivou predstavlja prsten, simbol povezanosti i stalnog kruženja životnog ciklusa i ličnosti. Originalni portret koji je uvećan u znatnoj mjeri preoblikovan je u apstraktnu kompoziciju šestougaonih prizmi koje simbolizuju pčelinje saće. Spomen-obilježje otkriveno je na dan kada Republika Slovenija slavi državnost.
Gradonačelnik Ljubljane Zoran Janković saopštio je da mu je velika čast što je u Podgorici koja je grad pobratim sa Ljubljanom. Janković je podsjetio da je 2014. godine, u prisustvu predsjednika Mila Đukanovića, otkriven spomenik vladiki Njegošu na Njegoševoj cesti u Ljubljani koji sa ponosom predstavlja prijateljstvo Crne Gore i Slovenije.
– Konzul Kovač je napravio izuzetno djelo kako u Ljubljani, tako i u Podgorici i u to ime mu poklonjam dar vrhunskog umjetnika Oskara Kogoja – List mira. Neka taj List mira bude poruka za sve građane ovog područja da možemo živjeti u saradnji i razumijevanju – poručio je gradonačelnik Ljubljane.
Njegoš i Prešern imaju puno toga zajedničkog, saopštio je Anton Peršak, ministar kulture Slovenije.
– Iako su po porijeklu, po svojim pozicijama bili različiti, Njegoš je bio vladar dok je Prešern bio marginalac, čovjek koji je živio na rubu društva, koji je često bio u poziciji da se bori za egzistenciju. Ali oba autora bili su savremenici, romantičari i stvorili su duhovni fundament, duhovnu bazu naših nacija. Njegoš sa „Lučom mikrokozmom”, „Gorskim vijencem” i „Lažnim carom Šćepanom Malim”, mitologiju je napravio djelotvornom, napravio je nešto na šta se moglo vezati nacionalni projekat. Prešern nikada nije doživio slavu koju je doživljavao Njegoš kao naočit muškarac, kao romantična figura. Zahvalni smo Kovaču jer je izborom ličnosti kojima je donirao spomenike Njegošu u Ljubljani, Prešernu u Podgorici upozorio na nešto zajedničko u istoriji, iako su putevi naši bili dosta različiti – naveo je Peršak.
Doniranjem spomenika Njegošu u Ljubljani i spomenika Prešernu u Podgorici – konzul Vojislav Kovač je trajno simbolički označio naše izuzetno dobre političke, ekonomske i kulturne odnose, kako sadašnjim tako i budućim generacijama građana Crne Gore i Slovenije” rekao je gradonačelnik Podgorice Slavoljub Stijepović na svečanom otkrivanju spomenika slovenačkom pjesniku France Prešernu i otvaranju Prešernovog parka u glavnom gradu.
Ovo mjesto simbolizuje saradnju dva grada Ljubljane i Podgorice, kao i prijateljstvo i dobre diplomatske odnose dvije države, Crne Gore i Slovenije, naveo je gradonačelnik Slavoljub Stijepović.
–Dva grada realizovala su mnogo značajnih projekata, praktičnu saradnju i partnerstvo u mnogim oblastima razvoja, a Ljubljana je podrška i uzor po mnogim pitanjima unapređenja rada u upravi Podgorice. Iskustva i prakse glavnog grada Slovenije predstavljaju izuzetnu pomoć i vidljivi su rezultati u korist i na zadovoljstvo naših građana – zaključio je Stijepović.
Ministar kulture Aleksandar Bogdanović ocijenio je da je Franc Prešern gorostas čiji je pjesnički genij narodni govor Slovenaca izdigao na nivo jezika kojim se stvaraju djela visoke književnosti.
– On narodnom govoru nije prilazio ni nostalgično ni sentimentalno kako su to radili njegovi savremenici. Prešern je znao da se uzdizanjem narodnog govora u književni jezik može stvoriti jako uporište i za one procese koji vode ka potpunom nacionalnom oslobođenju. Težnja ka tom cilju obilježiće mnoge Prešernove stihove, ali i dobar dio njihovih aktivnosti. Iako različitih književnih senzibiliteta, Prešern i Njegoš dijelili su istu sudbinu prekretničara u kulturno-istorijskom razvoju naroda – poručio je Bogdanović.
N.S.